Rzepa

rzepaRapa, Rüben

Marcin Siennik, Zielnik, Księgi pierwsze, Część pierwsza, Rozdział 203

 

A

Jest rzepa ciepła i wilka w pierwszym stopniu, a między inszemi zioły więcej karmi rzepa i tuczy człowieka bardzo dobrze. A wszakoż jest trudna ku strawieniu a czyni wzdęcie w ciele i miekkość niejaką dla wietrzności, którą czyni rzepa. A stądże mnoży mężczyznam nasienie przyrodzone i pobudza je ku rzeczam cielesnym. A im lepiej uwarzysz rzepę, ty[m] smaczniejsza i tuczniejsza a nie tak wietrzysta, zwłaszcza gdy ją z tłustym mięsem uwarzysz.
B
Też tym ludziom, którzy miewają w stawiech i w nogach boleści rzepa dobrze uwarzona w wodzie a onę wodę sobie ciepło na nogi naparzaj.
C
Też nasienie rzepne w winie warzone jad wyciąga przez pot; też gdy wąż kogo ukąsi, tym winem maczaj miejśce ukąszone.
D
Też rzepa nadyma a nasienie rzepne nasienie mężczyznam rości.
E
Też masz wiedzieć, iż jest dwojaka rzepa: jedna domowa o której tu piszemy; druga polna, którą zową rapula według Pandekty. Której sok dziwnym obyczajem ulecza bolączki herpessy które gryzą ciało i też na fistuły jest nieproste lekarstwo gdy tego soku będziesz wpuszczał ciepło w fistułę. I na przeciwko jadom wszelkim jest jakoby driakiew rzepne nasienie lekarstwo.
F
Też gdy uwarzysz rzepę iż dobrze rozewre, a potym przyłożysz na nogi, podegrę odejmuje i rozpadliny które od zimnego wiatru bywają spaja i ulecza.
G
Też gdy uczynisz plastr z rzepy a chebdowego soku a to społem stłukłszy przykładaj na nogi bolące.
H
Też gdy wykopasz rzepę jedną a wydłubawszy ją, włóż wosku rozpuszczonego z olejkiem różanym, a to wszystko rozpuść na rynce iże będzie jakoby maść, a tą maścią namazuj rozpadliny które bywają z zimna.
I
Też liścia rzepnego uwarzonego z piotruszką z włoskim koprem z boragiem w polewce mięsnej pożywaj, bowiem urynę pobudza.
K
Też nasienie rzepne spędza flaki i piegi z twarzy, a tak wchodzi w lekarstwa takie które służą na takie rzeczy jako z maką bobową i z blajwasem.
L
Też kto by był strut, tedy rzepne nasienie z miodem ma pić, nie będzie mu jad szkodził.
M
Dzieciom rzepne nasienie z kozim mlekiem jest bardzo dobre czyniącym wolniuchne stolce i flegmę z piersi czyści, mirry troszkę szafranu przymieszawszy, ale i samo nasienie jest dobre.
N
Też woda w której by było uwarzone rzepne nasienie krosty z lica czerwone i z inszych stron zgania, gdy tą wodą będą często maczane.
Druga rzepa jest mała którą zową kolnik – ta czyni wiatry i nadymanie w żywocie, a nie tak dobrze tuczy jako pierwsza (Serapio powiada).

Otagowano , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , .Dodaj do zakładek Link.

Możliwość komentowania została wyłączona.