Borago, Borych
Marcin Siennik, Zielnik, Księgi pierwsze, Część pierwsza, Rozdział 23
A
Borag ma w sobie ciepłość i wilgość w pierwszym stopniu. List jego gdy jest zielony, jest dobry ku lekarstwu, ale uschły już nie ma godności takiej. A potym też nasienie borakowe bywa używane w lekarstwie. Borag ma to w sobie, iż krew dobrą czyni, a tak tym ludziom, którzy wzmagają z długich niemocy dobrze go im pożywać.
B
Też tym ludziom, którzy serca wesołego nie mogą być i tym, którzy omdlewanie miewają abo drżenie serca i smętnym ludziom borag wspomożenie daje, gdy go pożywa z mięsem abo z czym inszym miasto jarmużu a na omdlenie tym obyczajem przypraw go: weźmij soku borakowego trochę mniej, niż pół kwarty, wina w który[m] warzono citrowe jabłka, także też z pół kwarty kości z serca jeleniego dragmę jedną, zmieszaj społem wszytko a ocukruj białym cukrem a tego się napijaj po ranu i wieczór, jako chcesz wiele.
[C – brak]
D
Też borag otwiera zatkanie śledziony i melankolią i też febrę kwartanę wypędza tak sprawując. Weźmij soku borakowego pół kwarty, jelenie[g]o języku, kaniej przędze równo każdego po pół garści, listków senes, korzenia bruscy, sparagowego, nasienia włoskiego kopru, piotruszczanego, hanyżowego, lakrycjej, każdego po czterzech dragmach. Ty rzeczy przetłukłszy trochę warz w wodzie z winem równo, wina pół kwarty a wody takież pół warzże ty wszytki rzeczy, ażby trzecia część wywrzała, a potym przecedziwszy pij ten syrop ciepło po ranu i wieczór po trunkowi a gdy wypijesz. Weźmij ty piłuły na noc, dawszy je uczynić do apteki tak napisawszy. Weźmij massy piłuł de reubarbaro massy piłuł de lkapide lazuli każdych równo po połowicy dragmy, pulpegranum ziarn w liczbie sześc, zmieszaj ty piłuły wespołek a uczyń z syropem jelenich języków a uczyń piłuł dziewięć a trzeciego dnia weźmij dla posilenia driakwie dragmę jednę, wypijże to rano z winem ciepło abo diacorum lektwarz z winem ciepło.
E
Korzenie borakowe nie godzi się na lekarstwo, ale liście borakowe jedzone surowo z wołowym językiem czyni krew dobrą.
F
Też naprzeciwko żółtej niemocy sok borakowy abo samo liście jego z liściem łobodzianym w mięsie warz, a onę polewkę jedz dla tej niemocy.
G
Borag z swojej wrodzonej własności serce posila, a przeto też wódka borakowa jest serdeczna i na inych wiele niemocy pomocna, a nawięcej gdy w wodzie uwarzysz listki sene, a potym przecedziwszy ocukruj a pij, jest rzecz pomocna a posilająca bardzo ludzie mdłe – Serapio z Pandektą o tym powiadają.