Heliotropium maius, Starendt wartzenkraut
Marcin Siennik, Zielnik, Księgi pierwsze, Część pierwsza, Rozdział 74
A
Brodawnik wielki (Pliniusz powiada) iż w ten czas kwitnie, kiedy słońce bywa w znamieniu niebieskim raku. A jako słońce idzie, takież jego kwiat za słońcem idzie, rozkwitając się. A stądże po łacinie to ziele solsequium zową, jakoby naśladujące słońca, abowiem jako skoro słońce wznidzie, tak się też rozkwitnie jako rychło zajdzie słońce, a ono się też stula, kwiatki z siebie wypuszcza ku białości skłonne, też ku żółtości i ku brunatności, to jest rozmaitej barwy, a list ma chropawy trochę ciemny.
B
Własność tę ma to ziele, iż uwarzone w wodzie a po ranu pite ciepło, flegmę i kolerę trawi w człowiecze. I też niedźwiadkowemu ukąszeniu się przeciwi, nie dopuszczając jadowi się szyrzyć po ciele, gdy będzie pite z winem uwarzywszy dobrze.
B2
Też plastr uczyniony z tego ziela, a przyłóż na brodawki, ma moc, iż giną od tego.
C
Też gdy cztery ziarnka nasienia brodawnikowego z winem będą ciepło pite przed kwartanę z pół godziny, tedy przestaje kwartana abo się ulżywa, a tym co tercjanę miewają, tedy trzy ziarnka daj z winem przed przyścim febry, tedy też przestaje trzeciaczka.
D
Też od liścia brodawniku stłuczonego a przyłożonego na opuchliny, rozchodzi się pod nim, takież i na podagrę przyłożony plastr z liścia jego, odejmuje boleść. I też przyrodzoną niemoc białym głowam pobudza i martwy płód z żywota wypędza.
E
Też brodawnik wespołek i z nasieniem, z izopem, z włoskim koprem, soli trochę oczkowatej przyłożywszy k’temu. To lekarstwo zabija robaki w żywocie, tak glisty jako i inasze krótkie a szyrokie, które zową Ascarides.
F
Też gdy będzie korzeń tego ziela na szyi noszony, niedźwiadek od takiego człowieka ucieka i jad jego nic mu nie szkodzi.