Valeriana, Baldrian
Marcin Siennik, Zielnik, Księgi pierwsze, Część pierwsza, Rozdział 253
A
Jest ziele kozłek ciepły we wtórym stopniu a suchy mało nie takież. Ma moc podobną Spikanardzie. Wiele ludzi nauczonych pożywają go w lekarstwie mieniąc je być polskim Nardem. Korzenie kozikowo w lekarstwa wchodzi, a ma moc pobudzającą uryny. Dioszkorides mówi: kozłek moc ma gorącą, pobudzającą uryny.
B
Wino w którym by było uwarzono korzenie kozłkowo z nasieniem włoskiego kopru, ze pczelnikiem, a to masz pić po ranu, boleści bokowe uśmierza i chorobę przyrodzoną paniam pobudza.
C
Też kiedy kozłek zetrzesz na proch a zmieszasz ji z wodką różaną a przyłożysz na bolączkę jadowitą a gorącą, boleść uspokaja i ogień z jadem wypędza. I też nie dopuszcza nieczystościom przypłynąć do miejsca wrzedliwego bolesnego a nawięcej jest osobliwe lekarstwo a bardzo użyteczne naprzeciw wrzodowi jadowitemu, który zową herispila, abowiem mu się nie dopuszcza szerzyć i rozchodzić po członkach, psując je a ciało z nich każąc i też na insze odtworzone rany jest dobre to lekarstwo, wysuszając je i boleści uśmierzając.
D
Też sok kozłkowy z tucją krew zastanawia z ran świezych. I też jest dobry na rany, które się czynią z krost w uszoch. Abowiem ropę z nich wysusza i goi.
E
Też zastanawia przyrodzoną chorobę białymgłowam, która im zbytnie bywa, to jest gry uwarzysz kozłek z polną szczecią a ze psim językiem, a tym zołzy obłożysz i macicę, tedy przestanie choroba przerzeczona.
F
Też gdy uwarzysz kozłek z bolum armeni, który jest w aptece a dasz się napić temu, kto by miał krosty wnętrz, i też kto krwią pluje, jest osobliwe lekarstwo, i też zastanawia płynienie inszych wilkości, skądkolwiek by płynęły, a to gdy ji z sokiem babczanym zmieszasz, też zastanawia krew, która zbytnie idzie dla swej ostrości.
G
Też gdy uwarzysz w winie a tego się napijesz, tedy kto nie może snadnie odbywać uryny, jako ci, którzy po trosze a często puszczają a z wielką boleścią. To lekarstwo jest dobre przeciw temu i też gdy się tego napije ten, który by miał febrę przez trzeci dzień, tedy się ma napić, tego dnia, którego jest próżen. Febry po ranu ciepło dobry trunek, albo w godzinę przed zimnicą, to jeszcze lepiej, też jest dobre to lekarstwo. Pić tego czasu, gdyby kogo wąż ukąsił.
H
Też sok kozłków jest bardzo dobry białejgłowie, która by miała fistułę w macicy. Knot uczyniwszy z bawełny, rozmoczywszy w soku tam ji wpuścić w fistułę do macice. Pandekta i Serapio powiadają.
Od kilku miesięcy stosuję w mieszance ziołowej, przepisanej przez Lekarza, właśnie kozłek. Polecam kozłek od Lubelskiego Zielnika!