Tormentilla, Birek wurtz
Marcin Siennik, Zielnik, Księgi pierwsze, Część pierwsza, Rozdział 242
A
Dobrze ziele podobne pięćperstowi, jedno iże ma siedm listów, a wszystko kosmate, korzeń ma czyrwony a zawiły, podobny gałganowi. Ale nie ma ostrości, kwiat żółty. Jest zimnego przyrodzenia i nsuchego w trzecim stopniu. Ma moc stulającą i zraszczającą, też posila a umocnia płód w macicy poczęty.
B
Proch z korzenia jego zmieszany z prochem kosaćcowym na rany złe, które się czynią z krost wysusza i goi mocnie.
C
Też wino, w którym by było warzono korzenie tego ziela z korzeniem spikanardy jest pomocTormentilla, Birek wurtz
A
Dobrze ziele podobne pięćperstowi, jedno iże ma siedm listów, a wszystko kosmate, korzeń ma czyrwony a zawiły, podobny gałganowi. Ale nie ma ostrości, kwiat żółty. Jest zimnego przyrodzenia i nsuchego w trzecim stopniu. Ma moc stulającą i zraszczającą, też posila a umocnia płód w macicy poczęty.
B
Proch z korzenia jego zmieszany z prochem kosaćcowym na rany złe, które się czynią z krost wysusza i goi mocnie.
C
Też wino, w którym by było warzono korzenie tego ziela z korzeniem spikanardy jest pomocna, bo gdyby się pani niepłodna tego wina napijała przez kielko dni, sprawi ją ku poczęciu bardzo dobrze. Albo uczyń parzenie macice, uwarzywszy liście tego to ziela z rojownikiem, z dziewanną w winie, abo może siedzieć na tym ciepłym zielu pięć dni po ranu, a zwłaszcza po przyrodzonej chorobie.
D
Też zastanawia przyrodzoną chorobę, kiedy korzenie jego będzie uwarzono w deszczowej wodzie, a tą wodą będzie sobie macicę naparzać, maczając w niej gąbkę barwierską.
E
Ku poczęciu jest dobre kurze ziele, wziąć dwie części prochu jego, jedną część prochu spikanardy, a ty to prochy z miodem zmieszaj, a tym pomazuj żywot paniej, gdzie jest macica.
F
Też proch z ziela kurzego zmieszany z prochem, który skrobią z rogów jelenich, a k’temu przyczynić trochę cukru białego, a z tego uczynić troiję [?]. A ma jej pani po ranu pożywać z winem, jeśli chce z niepłodnej być płodną.
G
Też proch z ziela kurzego usmaż z białkiem jajecznym na rynce, a ktoby miał zbytnie wracanie dla mdłości żołądka, daj tego zjeść – uznasz lekarstwo.
H
Też kto by miał mdły a zaćmiony wzrok, masz uwarzyć tego ziela w winie z tucją, starte miałko. A tego przykładaj na oczy na noc. Abowiem czyrwonośc z oczu spędza i zagnojenie oczu wysusza.
I
Też proch jest bardzo dobry na wrzód jadowity, który zową kancer i na przeciwko każdemu jadowi i też na przeciwko morowemu powietrzu z wodką szałwiową (Pandekta).na, bo gdyby się pani niepłodna tego wina napijała przez kielko dni, sprawi ją ku poczęciu bardzo dobrze. Albo uczyń parzenie macice, uwarzywszy liście tego to ziela z rojownikiem, z dziewanną w winie, abo może siedzieć na tym ciepłym zielu pięć dni po ranu, a zwłaszcza po przyrodzonej chorobie.
D
Też zastanawia przyrodzoną chorobę, kiedy korzenie jego będzie uwarzono w deszczowej wodzie, a tą wodą będzie sobie macicę naparzać, maczając w niej gąbkę barwierską.
E
Ku poczęciu jest dobre kurze ziele, wziąć dwie części prochu jego, jedną część prochu spikanardy, a ty to prochy z miodem zmieszaj, a tym pomazuj żywot paniej, gdzie jest macica.
F
Też proch z ziela kurzego zmieszany z prochem, który skrobią z rogów jelenich, a k’temu przyczynić trochę cukru białego, a z tego uczynić troiję [?]. A ma jej pani po ranu pożywać z winem, jeśli chce z niepłodnej być płodną.
G
Też proch z ziela kurzego usmaż z białkiem jajecznym na rynce, a ktoby miał zbytnie wracanie dla mdłości żołądka, daj tego zjeść – uznasz lekarstwo.
H
Też kto by miał mdły a zaćmiony wzrok, masz uwarzyć tego ziela w winie z tucją, starte miałko. A tego przykładaj na oczy na noc. Abowiem czyrwonośc z oczu spędza i zagnojenie oczu wysusza.
I
Też proch jest bardzo dobry na wrzód jadowity, który zową kancer i na przeciwko każdemu jadowi i też na przeciwko morowemu powietrzu z wodką szałwiową (Pandekta).