Peonia, Peonienrosen
Marcin Siennik, Zielnik, Księgi pierwsze, Część pierwsza, Rozdział 161
A
Jest piwonia ciepła i sucha w wtórym stopniu, której korzenia w lekarstwiech używamy. Ma być obierany czarny, który dziurek nie ma, zimie kopany ma być ten korzeń, a przez cały rok może byc chowany.
B
Ma moc dziwną naprzeciwko niemocy Świętego Walantego, a to gdy ją ten człowiek będzie nosił, to Galienus powiada, czego był sam doświadczył na jednym dziecieciu, które gdy miało korzeń piwoniej na szyi, nigdy mu ta niemoc nie panowała, a gdy skoro ten korzeń z szyję zjęt, tedy ta niemoc na dziecię przychodziła.
C
Też naprzeciwko tejże niemocy proch piwoniej dany ku piciu z winem, w którym by była uwarzona piwonia z bylicą, jest osobliwa pomoc.
D
Też proch z korzenia piwoniej dany ku piciu z winem, w którym by były uwarzone bobrowe stroje, a tego się daj napić temu, kto by miał paraliżową niemoc.
E
Też naprzeciwko ciężkiemu puszczaniu wody, albo kto jej nic nie może mieć, wino w którym by było warzono korzenie piwoniej dane ku piciu, wyzwala z tej choroby. Macice paniam wyczyścia, gdy korzenie uwarzysz z bylicą, a oną wodą będziesz macice naparzać, gębkę maczając w tej wodzie.
F
Też kto ma chciwość na stolce, a nie może ich miec, tedy uwarz korzenie, stłukłszy je z dziewanną, tym sobie naparzaj zadnice.
G
Też gdy uwarzysz korzenie piwoniej z blajwasem, piegi zginą czarne i ine szkaradości z lica, gdy tą wodą będziesz omywać.
H
Też gdy uczynisz kurzenie z nasienia piwoniowego, jest dobre opętanym ludziom i tym, którzy Ś[więtego] Walantego niemoc ci[e]rpią. A to gdy uwarzysz nasienie piwoniej z kwiatkami jej, a przyczynisz k’nim trochę różanego miodku, a tego się napijaj – jest rzecz bar[d]zo pomocna na ty choroby wyżej namienione.
Awicenna powiada, iżby tylko piwonia, która około Rzymu roście, miała te moc naprzeciw tym przerzeczonym niemocam, ale ta, która w inszych stronach i w polskich roście, nie ma tak rozlicznej mocy.
I
Też gdyby ten człowiek, który by miał Inkubę, to jest tą niemoc, gdy człowiek przez sen widzi, iżby spał z białągłową, takież sprawując to z mężczyzną, a tak napijaj sie tego wina kilko razów, w którym masz uwarzyć 15 ziarn piwoniej. Żołądek też posila i boleści jego uśmierza, i też żółtą niemoc oddala, urynę obficie wywodzi, i rzecz przyrodzoną białymgłowam – Awicenna mówi.
===============================
W taoiźmie peonia jest symbolem troilizmu (triolizmu). To koresponduje z powyższym punktem I (o inkubie). JB