Nigella, Schwarctz Koriander
Marcin Siennik, Zielnik, Księgi pierwsze, Część pierwsza, Rozdział 147
A
Czarnucha jest ciepła i sucha w trzecim stopniu. Tego ziela moc wszytka jest w nasieniu. A tak ma moc rozpędzającą, którą ma z gorącości swojej. A tak trawi i rozgania złe wilgości.
B
Plastr uczyniony z mąki czarnuszki to jest z nasienia jej i z soku piołynkowego. A to społem zmieszawszy przyłóż dziecięciu na pępek – robaki zabija w żywocie.
C
Też maść uczyniona z nasienia czarnuszkowego to jest starłszy je na proch, coby go było z kielko łyżek, siarki też łyżkę, oc[t]u mocnego, oliwy niewiele. A z tego uczyń maść, którą namazuj świerzb abo krosty świerzbiące i liszaje niewymownie pomocna jest ta maść.
D
Na spędzenie też piegów z lica, mąką czarnuszkowego nasienia zmieszana z blajwasem, z octem. A tym namazuj piegi gdziekolwiek chcesz – uznasz pomoc.
E
Olejek też gorzkich migdałów zmieszany z wodą w której by było warzono nasienie tej to czarnuszki. A tego wpuść trochę w ucho, chrobaki mnoży i wypędza z ucha.
F
Też wino, w którym by było warzono nasienie tej czarnuszki z nasieniem rzerzuszanym, włoskiego kopru, piotruszczanym, włoskiego kopru, piotruszczanym. A tego wina ocukrowawszy napijaj się, abowiem ciężkie puszczanie uryny oddala, które z rzezaniem bywa i kłucie, które bywa w żywocie uspakaja.
G
Też uryna, w której by była warzona mąka czarnuszki, soku rozchodnikowego trochę k’nim przyczyniwszy a octu. Zmieszaj ty rzeczy społem. A tego przykładaj na bolączkę, którą zowią karbunkulus. Jest wrzedzienica z kolery i z krwie bardzo boląca.
H
Wino w którym by było warzono nasienie czarnuszki z bylicą. A gdy się tego pani tylko dni napije każdy dzień, rzecz przyrodzoną paniam wywodzi i urynę pędzi, mleko odejmuje, bowiem je wysusza z piersi. I też tłuste wilkości lipkie trawi.
I
Też gdy z nasienia czarnuszkowego uczynisz proch z korzenia kosaćcowego. A tych prochów wstrzyknij w nos, bowiem głowę czyści, wywodząc nieczystości z głowy przez nozdrze. A tak i oczom pomaga płynącym. Jadom się też przeciwi wężowym – Pandekta powiada.
K
Też czarnuszka w chustę zawiązana a w ocet przez kilko godzin namoczona, a potym ususzona. Jest bardzo dobra na rymę kto jej często wonia.
L
Kurzenie też czarnuszki wypędza węże i myszy. I insze jadowite chrobaki z domu.
M
Też czarnuszka na mąkę zmełłą a w occie warzona. Tak długo, iż będzie jakoby klajster. Potym przylać olejku orzechowego, a uczynić jakoby maść. Jest osobna na trądy, na czerwone krosty lica, mażąc je na noc.