Poma, Oepffel
Marcin Siennik, Zielnik, Księgi wtóre, Rozdział 50
A
Jabłoń jest drzewo. A jako jabłonie są rozliczne, tako też i owoc rozliczny, abowiem są jedne jabłonie, których owoc może uźrzeć, a drugie sąm których owoc nigdy nie uźrzeje, jedno albo się uleży, albo ji musi ususzyć. Jabłka tedy nieźrzałe kwaśnością swą flegmu, febry ustawiczne i kaszel pobudzają, żołądek oziębiają, śliny mnożą, a to też czyni wszelki owoc nieźrzały.
B
Jabłka prawie uźrzałe są rozdzielne, jedny cierpnące, drugie kwaśno oskominne, drugie też kwaśnosłodkie a wodniste.
C
Jabłka cierpnące są zimnego i suchego przyrodzenia z strony ziemie, żołądkowi gorącemu a wilgotnemu są dobre, bo jabłko swą ostrością wilkość złą z żołądka na dół pociska, a ostatek wysusza, ale niestrawne dla nieźrzałości nadymanie i wiatr wzbudza, piętym żyłam szkodzą, suchoty czynią, abo owrzedzenie płuc, aowiem te wiatry, które od nich bywają wzbudzone, serdeczne żyły suszą i płucne.
D
Jabłka kwaśne a cierpnące są zimne, ale słodkie ku ciepłości się skłoniły, a swoją wonią serce i duchy ogniste posilają, głowie zimnej szkodzą, rymę w niej pobudzają.
E
Syrop z wodności jabłek źrzałych a wonnych z cukrem warzony do zgęstnienia, żołądek gorący i trzewa chłodzi, serce posila, omdlewanie oddala a dymom gorącym do głowy wstępować nie da, wracanie z gorącości i czerwoną niemoc zastanawia. Wiele a częste jadanie jabłek, zwłaszcza kwaśnych a cierpnących – gotowa przyczyna ku przyjściu łamania a napełnienia głowy rymą i też przyczyna kaszlu cieczenie żołądka z naziębnienia.
F
Jabłka smażone albo pieczone są lepsze, z imbierem jadać je, palenie wnętrza oddalają. Warzyć je w wodzie, a tym wymywać usta, chęć ku jedzeniu daje.