Amigdala, Mandel
Zielnik Siennika, Księgi pierwsze, Część wtóra, Rozdział 25 [26!]
A
Migdały słodkie są ciepłe i wilgotne w pierwszym stopniu. A zasię gorzkie migdały są ciepłe i suche w wtórym stopniu. Gorzkie są więcej pożyteczne ku lekarstwam niźli słodkie. A słodkie więcej użyteczne ku jedzeniu.
B
Gorzkie migdały są dobre naprzeciwko kaszlowi i naprzeciwko dychawicy, która z zimnej przyczyny pochodzi, tym obyczajem używając: stłucz migdały w moździerzu a przyłóż k’nim czukru a tak ich pożywaj co dwa orzechy włoskie zaważe.
C
Olejek z gorzkich migdałów jest dobry na przeciw głuchości i też glisty z żywota wypędza i umarza, ktoby je [te migdały] na czco jadał albo z nich uczynić plastr a przyłożyć na żywot prosto na pępek.
D
Też wywodzi paniam miesięczną chorobę. To jest gdy uczynisz czopek z bawełny a rozmoczysz ij w tym olejku, który włóż do macice na noc. A jeśli go wiele weźmiesz po obiedzie, tedy wyciska pokarm z żołądka a rychło czyni stolec.
E
Też słodkie migdały są dobre ku jedzeniu, tak w polewkach jako cukrem obleczone i marcipany z cukrem uczynione są bardzo dobre, smaczne a rozkoszne ku jedzeniu, wszelkim obyczajem człowieka tuczą, krew dobrą czynią, żołądka nie obciążają, wolne oddychanie piersiam dają, a nawięcej olejek z słodkich migdałów uczyniony jest dobry na ciężkość i na bolenie piersi, ciepło pomazawszy piersi.
F
Też boleści wszelkie i zatwardziałości macice leczy z wierzchu pomazawszy i też pessarium, to jest z bawełny czopek uczyniwszy a w onym olejku rozmoczywszy, włóż do macice na noc, uwiązawszy nicią jedwabną za koniec odejdzie bolenie za tym lekarstwem.
==========================================================
UWAGA! W popularnych poradnikach pojawiają się liczne ostrzeżenia przed gorzkimi migdałami, których zresztą nigdy nie spotkałem w sprzedaży.