Marcin Siennik, Zielnik, Księgi wtóre, Część pierwsza – bydło, Rozdział 12
Canis, hundt
Psów rodzaj czworaki jest: jedni są, którzy zwierzęta leśne gonią i imują, jako są charci, ogarowie, kurczowie. Drudzy śledzą tylko ptaki i zwierzęta, jako są wyżłowie. Drudzy bydła a trzody bronią, a drudzy domu strzegą, a panu pochlebuje. Między tymi najszlachetniejszy co zająć abo iny zwierz gonią. Nad insze bydło pies jest najbaczniejszy, bo tylko sam imiono swoje zna i pamięta, pana swego broni i dobrowolnie dla niego umiera, a posłuszeństwem niejakim czeka, że mu znamię dadzą, gdy co czynić ma, nieprzyjaciela swego przez długi czas pamięta i między inszemi poznawa, a gdzie może rad się mści krzywdy swojej, wszystkie bydlęta trzema rzeczami przechodzi: w rozeznaniu, w miłowaniu i w usługowaniu.
Użytki ku lekarstwam
A
Eusculapius. Komu członki drżą, krew psia pomaga wypiwszy. Proch też z psiej głowy spalonej, a na ranę ukąszenia psa pomaga, a z zębów jego proch bolenie leczy.
B
Proch z serca jego, gdy go kto pije, na tego psi nie będą szczekać. Mleko jego pomazane włosom rość nie dopuszcza z miodem albo z winem ku piciu dane, płód umarły z żywota wyrzuca.
C
Mleka też tego pomazanie, zęby uzdrawia, czerwoność oczu i bielmo oddala, a sadło z niego, podagrę i bolenie uszu uzdrawia też i gnidy z włos spędza, krew psia włosom wyrwanym rość nie dopuszcza, a mocz też jego z saletrą, trąd i świerzb oddala.
D
Plinius. Nad krew psią przeciw trucinie nic lepszego, a psią żółcią Apolonius ciekące i oparzyste oczy uzdrawiał.
E
Sok z łajna psiego, gdy go we psią grań zbiera z winem zmieszawszy, biegunkę zastanawia, a białe łajno na wrzody skurczające pomaga.
F
Skóra psia około ręki obwiniona, krosty ciekące ulecza, żółć też jego piórkiem mażąc, na podagrę pomaga, świeży mocz psi, krosty każde goi, takież i popioł z łajna zmieszany na toż pomaga.
G
Plinius pisze. Pies językiem swe i cudze rany goi, a gdzie rany sobie dostać nie może, tedy nogę ośliniwszy dotyka, pewien lekarstwa, które językowi jego przyrodzenie dało.