Berberus, Verfing/Erbsal
Marcin Siennik, Zielnik, Księgi pierwsze, Część pierwsza, Rozdział 29
A
Jest zimne i suche w wtórym stopniu, a jest dwojaki: domowy i polny, jest zimny i suchy około trzecie[g]o stopnia. A jest drzewko z cierniem, a owoc jego ma w sobie cierpność i zimność, która się przeciwi kolerze.
B
Sok owocu tego drzewka z wódką babczaną zastanawia biegunkę będącą od kilku niedziel, takież i wilgości które z macice wypływają. A gdy uczynisz z owocu tego plastr z sokiem dyptanowym abo z niedośpiałkowym stłukłszy czyście, a potem gdyby się kto zakłuł drewnem, tedy ten plastr wyciąga drewno i insze rzeczy z ciała.
C
Też sok ten oddala pragnienie i potwierdza żołądek i wątrobę nadzwyczaj i gasi zapalenie, które pochodzi z kolery.
D
Też sok jego z wódką różaną a z białkiem jest bardzo dobry plastr na wrzedzienice gorące a bolące.
E
Też soku tego drzewka z wódką babczaną a z trochą mastyki przymieszawszy napić się – jest dobra na czerwoną niemoc, która przychodzi z obłupienia i z odarcia jelit.
F
Też na zapalenie wątroby sok ten z mleczową wódką trochę przyłożywszy czerwonych sandalów (w aptece są) a zmieszawszy to społem, rozmocz w tym facelet letnie ciepło, przyłóż na wątrobę po kilkakroć a ugasi je.
G
Też jest dobre na zapalenie, które pochodzi w febrach z gorących a zgniłych wilkości tak uczyniwszy. Weźmij soku tego namienionego, soku mleczowe[g]o każdego po równo mniej niż po pół kwarty, kwiatów fiołkowych garść, nasienia ogórkowe[g]o, malonowego, citrullowego, mleczowego każdego po 2 dragmie, śliwek węgierskich siedm, warzże ty rzeczy w prostej wodzie jakoby w półtory kwarty wody a przecedź gdy trzecia część wywre. A potym ocukruj a pij trunek ciepło aż wszystek wypijesz. A potym weźmij te piłuły, dawszy je uczynić do apteki tak napisawszy: weźmij massi piłuł z reumbarbarum dwa szkropuły, massi piłuł z polnej ruty i szkropuł, diagredji 3 ziarnka, zmieszaj z syropem mleczowym, uczyń piłuł 9. A nazajutrz abo trzeciego dnia weźmi diarodon abbatis pięć kołaczków po ranu, a potym drugiego dnia takież, abowiem ty kołaczki potwierdzają. A potym możesz facelet rozmoczyć w tym soku jako wyżej napisano i przykładać na wątrobę przed jedzeniem.
===============================================================
Jest to inaczej Berberys – przyp. JB