Basilicon, Basylgen
Zielnik Siennika, Księgi Pierwsze, Część pierwsza, rozdział 30
Balsam Polski dwojaki jest: jeden jest gwoździkowy, abowiem ma wonią gwoździkową w sobie, który jest ciepły w pierwszym stopniu, suchy w wtórym a jest narozliczniejszej mocy, o czym świadczy Platearius w powieści Constantinowej. A drugi jest mając w sobie barwę jakoby żółtą, jest ciepły suchy w pierwszym stopniu, który dla swojej korzenności ma moc potwierdzającą i rozpędzającą złych wilgości i trawiąc je i ocierając i też czyściąc.
Pandekta mówi z powieści Dioszkoridesowej o tym balsamie jakoby moc jego lekarzom była niepewna a wątpliwa, a niktórzy z nich powiadają, iż żołądku jest niedobry i oczy zaćmiewa i też czyni człowieka bezrozumnego a gdy to ziele zagnije się na słońcu, tedy się robacy czynią z niego; niektórzy powiadają, gdy kogo wąż wiódł tego dnia którego bazylia przy sobie ma, tedy nigdy się taki nie wyleży, co jest rzecz niepodobna ku prawdzie. A wszakoż Pandekta mówi iżby Bazylia dobra była żołądkowi, a to przeto iż nadymanie jego oddala, i też dobra jest na mdłość i na kordiakę a to gdy kto pije wino w którym to ziele wrzało abo woda jego uwarzoną a gdy jeszcze z nim będzie wrzało jabłko citrowe, tedy lepiej pomaga na ty niemocy.
B
Żołądek też zaziębiony zagrzewa i twierdzi, gdy je uwarzysz w winie z gałganem a z miętką, a te[g]o się napijać będziesz. A tak i trawienie dobre sprawuje.
C
Jest też dobra bazylia na biegunkę, która pochodzi z zimnej a z flegmistej wilgości jako jest lientria która pochodzi z zaziębienia żołądka nic się nie mieniąc w nim ani trawiąc a to tak sprawując. Weźmi nasienia Bazyliowego trochę, soku tarnkowego a to warz w deszczowej wodzie, a daj się tego napić choremu, zastanowi biegunkę.
D
Jest też dobra na wyczyścienie macice i na pobudzenie przyrodzonej niemocy paniam, a to gdy uwarzysz z bylicą i z liściem babkowym. Ato przykładaj na macice ciepło i też z tego czopek uczyń a włóż ji na noc tam do macice w niską fortkę. A ten czopek poczęcie rychłe sprawuje.
E
To też ziele bazylia z dziewanną warz w winie a przylej trochę oliwy, a gdy tego przyłożysz na biodra, tedy ten plastr czyni stolce tym ludziom, którzy mają chciwość a nie mogą stolców mieć, zową lekarze tę chorobę Tenasmon.
F
Też gdy kto pożywa w kapuście czarnej przysiekając jej, tedy wolność oddychania czyni piersiam i też bolenie oczu oddala, gdy je uwarzysz w winie a tego wina się napijasz. Pandekta i Platearius o tym powiadają.